Mazi bir fiili malum iken mechul yapmak için:
- Son harfe dokunulmaz
- Sondan bir önceki harfin harekesi esre yapılır
- Bundan önceki tüm harekeli harfler ötre yapılır, sakin (cezimli ) harfler varsa bunlara da dokunulmaz.
ــَـ ــَـ ــَـ ــُـ ــِـ ــَـ كَتَبَ = كُتِبَ
اَرْسَلَ = اُرْسِلَ اِسْتَقْبَلَ = اُسْتُقْبِلَ
Malum Fiil ile başlayan bir cümlenin fiili mechule çevrilirse aşağıdaki işlemler yapılır:
- Cümlenin faili atılır,
- Failden sonra gelen Meful, failin yerine ötreli olarak getirilir.
- Buna Naibul fail denir, Mechul fiil ile Naibul fail arasında da keyfiyet bakımından uyum olur.
كَتَبَ الطَّالِبُ الدَّرْسَ = كُتِبَ الدَّرْسُ
اَرْسَلَ عَلِيٌّ رِسَالَةً = اُرْسِلَتْ الرِّسَالَةُ
Muzari bir fiili malum iken mechul yapmak için:
- Son harfe dokunulmaz
- Sondan bir önceki harfin harekesi üstün yapılır
- Fiilin ilk harfi ötre yapılır,
- Önceki diğer harflere de dokunulmaz.
يَـ ــْـ ــُـ ــُـ = يـُ ــْـ ــَـ ــُـ يَكْتُبُ = يُكْتَبُ
يُرْسِلُ = يُرْسَلُ يَسْتَقْبِلُ = يُسْتَقْبَلُ
يَكْتُبُ الطَّالِبُ الدَّرْسَ = يُكْتَبُ الدَّرْسُ
يُرْسِلُ عَلِيٌّ الرِّسَالَةَ = تُرْسَلُ الرِّسَالَةُ